Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ρήγας Φεραίος: Η οργάνωση που ήθελε να αλλάξει τον κόσμο

ΠΗΓΗ

http://www.novafm106.gr/articles/politic-history/1611-rigas-feraios-the-organization-that-wanted-to-change-the-world.html



Δεκέμβριος του 1967: Ίδρυση της οργάνωσης νεολαίας  «Ρήγας Φεραίος». Μιας ασυνήθιστης περίπτωσης για τα ελληνικά πολιτικά χρονικά
, με μεγάλη ιδεολογικο-πολιτική επιρροή, δράση και κύρος στον αντιδικτατορικό αγώνα και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.  Ο «Ρήγας Φεραίος» είχε κορυφαίο ρόλο στο αντιδικτατορικό κίνημα και στη εξέγερση του Πολυτεχνείου και της Νομικής.


Μιας νεολαίας που «αποπέμφθηκε» από την κυνική πραγματικότητα που επέβαλε η μεταπολίτευση. Τι ειρωνεία! Η οργάνωση που είχε ηγετικό ρόλο στο αντιδικτατορικό αγώνα, δεν βρήκε την θέση  της  στο μεταπολιτευτικό  τοπίο. Από τις γραμμές του «Ρήγα» πέρασαν χιλιάδες νέοι άνθρωποι που εμπνεόντουσαν από τις ριζοσπαστικές ιδέες του Μάη του 68, του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» και της αμφισβήτησης που γέννησαν οι κοσμογονικές αλλαγές των δεκαετιών του 60 και του 70.


Ο Ρήγας Φεραίος ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1967, ως Πανελλήνια Αντιδικτατορική Οργάνωση Σπουδαστών (ΠΑΟΣ) "Ρήγας Φεραίος", κυρίως από πρώην μέλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, τοποθετήθηκε υπέρ του ΚΚΕ εσωτερικού. Κατά την διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση και δεκάδες μέλη της οργάνωσης συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και φυλακίστηκαν, ενώ οι καταδίκες των μελών του αθροίζονται σε… πολλούς αιώνες.

Παράλληλα η συμβολή του "Ρήγα Φεραίου" στην ανάπτυξη του μαζικού αντιδικτατορικού κινήματος ήταν ιδιαιτέρως σημαντική, ενώ επίσης παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην δημιουργία των Φοιτητικών Επιτροπών Αγώνα. Οι πλατιές αυτές συλλογικότητες, που αποτελούνται από φοιτητές που αναζητούν τρόπους συλλογικής αντιδικτατορικής δράσης, θα δράσουν δημόσια στις σχόλες τους και μέσα στα αμφιθέατρα διεκδικώντας τη δυνατότητα για δημόσιες συγκεντρώσεις και συζήτησης, ενώ προφυλάσσουν τον παράνομο οργανωτικό τους ιστό. Το 1972 θα συγκροτηθεί το Διασχολικό των ΦΕΑ που συντονίζει όλες τις σχολές. Το σχήμα αυτό θα αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό και θα αποτελέσει τον βασικό ιστό ανάπτυξης του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος. Παράλληλα εκατοντάδες μέλη του Ρήγα θα συμμετάσχουν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και η οργάνωση θα έχει την πλειοψηφία στην συντονιστική επιτροπή κατάληψης.

Τον Ιούνιο 1974 μετονομάστηκε σε Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΠΟΝ) "Ρήγας Φεραίος" και αυτοαναγνωρίστηκε ως νεολαία του ΚΚΕ εσωτερικού. Στη μεταπολίτευση συνέχισε τη δράση του, έχοντας ιδιαίτερη ανάπτυξη στο φοιτητικό κίνημα. Στην Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του 1976, μετονομάστηκε σε Ελληνική Κομμουνιστική Νεολαία (ΕΚΟΝ) "Ρήγας Φεραίος", παρά τη διαφωνία ισχυρής τάσης, που επέμενε στη διατήρηση του ευρύτερου πολιτικού χαρακτήρα της οργάνωσης.


Στις γραμμές της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος διαμορφώθηκε πλειοψηφούσα αριστερή πτέρυγα, η οποία είχε αναφορές στον κριτικό μαρξισμό που εκπροσωπούσαν θεωρητικοί όπως ο Νίκος Πουλαντζάς , ο Λουί Αλτουσέρ και ο Καστοριάδης, καθώς επίσης και σε γεγονότα διεθνούς εμβέλειας όπως ο Γαλλικός Μάης του '68 και η Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα. Η πτέρυγα αυτή διαφωνούσε με τις πολιτικές και στρατηγικές επιλογές του κόμματος.

Μετά την εκλογική αποτυχία του 1977, η αριστερή πτέρυγα της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος όξυνε την κριτική της τονίζοντας πως η δημιουργία του εκλογικού σχήματος της ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ με τα θολά, μετριοπαθή και ετερόκλητα χαρακτηριστικά της, αποτελούσε την κύρια αιτία της εκλογικής συρρίκνωσης. Η εσωτερική κρίση οξύνθηκε μέχρι τις παραμονές της σύγκλισης της Β' Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης της οργάνωσης, την οποία η ηγεσία του ΚΚΕ Εσωτερικού δεν αναγνώρισε. Όσοι συμμετείχαν σε αυτή διαγράφτηκαν από την κομματική ηγεσία (65%-70% της οργάνωσης). Οι διαγραφθέντες ίδρυσαν ξεχωριστή οργάνωση με τον τίτλο ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος Β' Πανελλαδική.

Κατά τη διάσπαση του 1987, όταν η πλειοψηφία του ΚΚΕ εσωτερικού ίδρυσε την Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ), ο Ρήγας Φεραίος αποτέλεσε νεολαία του ΚΚΕ Εσωτερικού/Ανανεωτική Αριστερά. Τα επόμενα χρόνια συρρικνώθηκε και το 1999, τα λίγα μέλη που είχαν απομείνει επέλεξαν να μετονομαστούν σε Νεολαία της Ανανεωτικής Κομμουνιστικής Οικολογικής Αριστεράς (ΑΚΟΑ).

Ο Ρήγας Φεραίος εξέδιδε τον Θούριο. Ανάμεσα στους κατά καιρούς γραμματείς της οργάνωσης ήταν οι Κώστας Κωσταράκος, Γιάννης Βούλγαρης, Μάνος Σωτηριάδης, Μπάμπης Γεωργούλας, Νίκος Βούτσης, Νίκος Φίλης, Μιχάλης Σαμπατακάκης κ.ά.

rigas_kentriki

EΚΟΝ Ρήγας Φεραίος – Β’ Πανελλαδική 1978-1981: μια ιστορική προσέγγιση. Tου Χριστόφορου Βερναρδάκη
Το να επιχειρήσει κανείς να «γράψει» για την Β’ Πανελλαδική συνιστά εγχείρημα αρκετά αντιφατικό. Από τη μια πρόκειται για μια βραχύβια χρονικά οργάνωση, από την άλλη για μια οργάνωση που η ιδεολογικο-πολιτική της επίδραση υπήρξε αρκετά σημαντική, ακόμα και μετά την αυτοδιάλυσή της. Το κείμενο που ακολουθεί δεν έχει σκοπό προφανώς να αποτελέσει την ολοκληρωμένη ιστορία της οργάνωσης. Αποτελεί ωστόσο το πρώτο, εξ’ όσων γνωρίζω, κείμενο που αναφέρεται στην ιστορία της, και ως προς αυτό έχει το προνόμιο να «προκαλεί» για μια συστηματικότερη και εξαντλητικότερη ανάλυση της εποχής.

kke_eswterikou

Η προϊστορία της γέννησης
Η Ελληνική Κομμουνιστική Νεολαία «Ρήγας Φεραίος» αποτελεί συνέχεια της αντιδικτατορικής οργάνωσης «Ρήγας Φεραίος». Η τελευταία, οργάνωση της ανεξάρτητης αριστεράς, συμβάδισε ιδεολογικο-πολιτικά με το αίτημα της βαθειάς τομής στη λειτουργία και φυσιογνωμία του ΚΚΕ, όπως εκφράστηκε με τη διάσπαση του 1968 και τη δημιουργία του ΚΚΕ εσωτερικού.

Η μεταπολίτευση βρήκε την οργάνωση του Ρήγα και τους «Ρηγάδες - Ρηγίτισες» (σύμφωνα με το πολιτικό λεξιλόγιο της εποχής) να απολαμβάνουν τεράστιου κύρους στο χώρο της νεολαίας.  Έτσι, παρά το γεγονός ότι στο ΚΚΕ εσωτερικού είχε ήδη διαμορφωθεί μια «δεξιά – ρεφορμιστική» πλειοψηφία, ο Ρήγας μαζικοποιήθηκε και δέχτηκε στις γραμμές του μεγάλο μέρος της νεολαίας της εποχής. Η οργάνωση μετονομάστηκε το 1974 σε Πανελλήνια Οργάνωση Νέων Ρήγας Φεραίος (ΠΟΝ Ρήγας Φεραίος).

Η λανθάνουσα αντίθεση κόμματος και Ρήγα θα αποτελεί σχεδόν παγιωμένη κατάσταση στο χώρο. Ήδη από το 1974 θα διατυπώνονται από το Ρήγα οι περισσότερο αντιπολιτευτικές προς την ηγεσία του κόμματος φωνές. Ας μη ξεχνάμε προφανώς και τις συνθήκες της εποχής: βρισκόμαστε μόλις 6 χρόνια από το Μάη του ’68 και ένα-δύο χρόνια από το Πολυτεχνείο του ‘73.

Το 1976 στην Α’Πανελλαδική Συνδιάσκεψη η αντίθεση των δύο γραμμών θα εκφραστεί με το περίφημο δίλημμα «ΠΟΝ ή ΚΟΝ», δηλαδή Πανελλήνια Οργάνωση Νεολαίας ή Κομμουνιστική Οργάνωση Νεολαίας. Η ριζοσπαστική τάση του Ρήγα θεωρούσε αναγκαία τη μετονομασία της οργάνωσης σε «κομμουνιστική», αναφερόμενη στη λενινιστική θεωρία της «οργάνωσης – πρωτοπορία». Η γραμμή της ηγεσίας του κόμματος και των προσκείμενων σε αυτήν νεολαίων θεωρούσε, αντίθετα, ότι η «αποϊδεολογικοποιημένη» ονομασία μπορούσε να συσπειρώσει πλατύτερα στρώματα νεολαίων. Στην ουσία, το ζήτημα του ονόματος αντανακλούσε τη σύγκρουση μιας ρεφορμιστικής γραμμής που ήθελε το κόμμα να απευθύνεται στο «εθνικό ακροατήριο» και μιας γραμμής που ήθελε να παρέμβει στα κινήματα της νεολαίας με σαφείς ιδεολογικο-πολιτικές αναφορές. Η Α’Πανελλαδική Συνδιάσκεψη θα ψηφίσει με μεγάλη πλειοψηφία τη μετονομασία της οργάνωσης σε «Κομμουνιστική» και έτσι δημιουργείται η μεταπολιτευτική ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος.

Η αντίθεση νεολαίας – κόμματος θα κορυφωθεί μετά το εκλογικό αποτέλεσμα του 1977, όταν η «Συμμαχία» (εκλογικό σχήμα που είχε συγκροτήσει το ΚΚΕ εσωτερικού) θα υποστεί μια απρόσμενη για τις τότε εκτιμήσεις εκλογική συντριβή, καταγράφοντας ποσοστό 2.7%. Η αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος που ξεκινά την επομένη των εκλογών σε όλες τις οργανώσεις του κόμματος και του Ρήγα καταγράφει τις διαφωνίες, τόσο στα ζητήματα πολιτικής γραμμής και στρατηγικής όσο και στα ζητήματα φυσιογνωμίας του κόμματος.
Η κριτική που αναπτύσσεται ιδιαίτερα στην Επιτροπή Πόλης Αθήνας του Ρήγα είναι σκληρή και η κομματική καθοδήγηση απαντά με καθαίρεση έξι στελεχών της, διοικητική αποκοπή τους από το Ρήγα και μεταφορά τους σε διάφορες οργανώσεις του κόμματος. Η Επιτροπή Πόλης αρνείται να δεχτεί την καθαίρεση των έξι στελεχών και δεν υλοποιεί την απόφαση του κόμματος. Στη σύγκρουση τοποθετείται το σύνολο των οργανώσεων του Ρήγα σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.


Η συγκρότηση της Β’ Πανελλαδικής
Η ληξιαρχική πράξη γέννησης της νέας οργάνωσης υπογράφεται τον Απρίλιο του 1978, όταν και συγκαλείται σε μεγάλο κινηματοθέατρο του Νέου Κόσμου η Β’ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος. Με τη Συνδιάσκεψη αυτή επικυρώνεται η πορεία αποκοπής της πλειοψηφίας της οργάνωσης από το κόμμα, αφού η επίσημη κομματική καθοδήγηση δεν αναγνώρισε τη σύγκληση της Συνδιάσκεψης και διέγραψε αυτομάτως τα μέλη που συμμετείχαν στις διαδικασίες της.

Η διάσπαση δεν αποτελεί μια στιγμιαία κατάσταση. Είναι μια διαδικασία που ξεκινά τον Νοέμβριο του 1977 – αμέσως μετά τις Εκλογές της 20ης Νοεμβρίου – και φτάνει μέχρι τον Απρίλιο του 1978 όταν και συγκαλείται η τετραήμερη Συνδιάσκεψη. Στους πέντε μήνες που μεσολάβησαν υπήρξαν συνεχείς Ολομέλειες των οργανώσεων και των οργάνων του Ρήγα, πολλές φορές μάλιστα και κοινές συνεδριάσεις με τις κομματικές οργανώσεις και τα αντίστοιχα όργανα του κόμματος. Η σύγκληση της Β’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης υπήρξε δηλαδή η κορύφωση μιας πολύμηνης εσωκομματικής διαδικασίας, που περιελάμβανε κείμενα διαλόγου, συγκρούσεις, προσπάθειες εξομάλυνσης της κρίσης, κ.οκ.

Στη Β’ Πανελλαδική θα προσχωρήσει περίπου το 70% της ενιαίας οργάνωσης του Ρήγα. Ακριβής αριθμός για τα μέλη δεν υπάρχει. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι τα μέλη του ενιαίου Ρήγα ανέρχονταν το Μάιο του 1977 σε περίπου 3.500 – 4.000 και υπολογίζεται ότι έφτασαν το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου σε 4.500 – 5.000 μετά και την καμπάνια για την «Ψήφο στα 18».
Η Β’ Πανελλαδική θα κυριαρχήσει συντριπτικά στις μαζικότερες οργανώσεις του μεταπολιτευτικού Ρήγα, δηλαδή στη Σπουδάζουσα Αθήνας και στη Μαθητική Οργάνωση Αθήνας. Θα κερδίσει την πλειοψηφία των επίσης μαζικών οργανώσεων των συνοικιών της Αθήνας και της Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης και θα αποσπάσει το σύνολο των μικρότερων αριθμητικά οργανώσεων της Σπουδάζουσας Πάτρας, Ιωαννίνων και Ξάνθης, καθώς και των οργανώσεων των Εργαζομένων και των Καλλιτεχνών.
Με τη Β’Πανελλαδική θα συνταχθεί επίσης η πλειοψηφία των οργανώσεων του Ρήγα στο Παρίσι, στη Γένοβα, στο Τορίνο, στη Χαϊδελβέργη και στη Ρουμανία. Αντίθετα, δεν θα υπάρξει μεγάλη προσχώρηση από τις (μικρές αριθμητικά) οργανώσεις της Επαρχίας και των ΚΑΤΕΕ. Τη Β’ Πανελλαδική ακολούθησαν και περίπου 300 κομματικά μέλη του ΚΚΕ εσ. σε όλη την Ελλάδα, που ωστόσο παρά τις αρχικές προσπάθειες δεν έγινε δυνατόν να συγκροτηθούν οργανωτικά.

Με τη διάσπαση του Ρήγα το 1978 κλείνει ένας μεγάλος κύκλος για το ΚΚΕ εσ. Η γενιά του Πολυτεχνείου, αλλά κυρίως η γενιά του μεταπολιτευτικού Ρήγα διαλέγει το δρόμο της πολιτικής αυτονόμησης. Η νεολαία του ΚΚΕεσ από κει και πέρα θα ανασυγκροτηθεί σχεδόν εκ του μηδενός.


Μια «νεολαία – κόμμα» ή ένα «κόμμα νεολαίας»
Από το Μάιο του 1978 η Β’ Πανελλαδική αρχίζει να λειτουργεί ως αυτόνομος πολιτικός οργανισμός. Η (ιστορική και αναγκαστική) πρωτοτυπία της έγκειται στο γεγονός ότι αποτελεί μια νεολαιίστικη οργάνωση χωρίς κομματικό φορέα, ή αντίστροφα, ένα «κόμμα» που έχει μόνο νεολαία και εξ’αυτού του λόγου παρουσία αποκλειστικά σχεδόν στον εκπαιδευτικό μηχανισμό. Η Β’ Πανελλαδική αποτελείται κατά 95% από φοιτητές και μαθητές. Ακόμα και οι οργανώσεις των συνοικιών αποτελούνται κυρίως από φοιτητές και λιγότερο από εργαζόμενους.

Η πρώτη περίοδος της Β’ Πανελλαδικής εκτείνεται από το Μάιο 1978 έως τον Ιούλιος 1979. Πρόκειται για περίοδο συντήρησης της οργάνωσης, ανίχνευσης προϋποθέσεων για ευρύτερες ιδεολογικο-πολιτικές συγκλίσεις (αρχίζει ένας κύκλος επαφών με την ΕΔΑ του Μ. Γλέζου, τη Σοσιαλιστική Πορεία και την ομάδα του περιοδικού «Πολίτης») και παρέμβασης στο φοιτητικό κίνημα ενάντια στην πολιτική του ν.815 που είχε ήδη από το καλοκαίρι του 1978 εισάγει η κυβέρνηση Καραμανλή.
Η κυκλοφορία του επίσημου περιοδικού της οργάνωσης «Αγώνας για την Κομμουνιστική Ανανέωση» αναδεικνύεται σε ισχυρό πόλο θεωρητικής παραγωγής και πολιτικής παρέμβασης. Στο κοινωνικό πεδίο η περίοδος εκείνη χαρακτηρίζεται από τις μαζικές φοιτητικές συνελεύσεις που στην ουσία προετοιμάζουν το κλίμα για το «θερμό χειμώνα» του 1979. Η Β’ Πανελλαδική με τη μαζική της παρουσία στις φοιτητικές συνελεύσεις έχει λειτουργήσει ως καταλύτης στην ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ του «καθεστωτικού μπλοκ» ΠΣΚ – ΠΑΣΠ και των ριζοσπαστικών δυνάμεων, υπέρ των δεύτερων.

Η δεύτερη περίοδος εκτείνεται από τον Σεπτέμβριο 1979 έως τον Νοέμβριο 1980. Στην ουσία αρχίζει με το κίνημα των καταλήψεων και φτάνει μέχρι την οριακή στιγμή της πορείας του Πολυτεχνείου 1980. Οι καταλήψεις του 1979 αποτελούν ίσως τη σημαντικότερη «πολιτική στιγμή» της Β’ Πανελλαδικής. Η ύπαρξη ενός νέου μαζικού πόλου μέσα στο φ.κ. αλλά και οι ιδεολογικές – θεωρητικές παρεμβάσεις του, πυροδοτούν μια έκρηξη κινημάτων, ρευμάτων και τάσεων.
Η σχέση της Β’ Πανελλαδικής με τα ρεύματα αυτά είναι μια σχέση παράλληλης συμπόρευσης και αμφίδρομης αναφοράς. Τη στιγμή που οι οργανώσεις της παραδοσιακής «άκρας αριστεράς» (ΑΑΣΠΕ και ΠΠΣΠ) συρρικνώνονται ή διαλύονται και τα μέλη τους απορροφώνται μέσα στις κινηματικές διεργασίες, η Β’ Πανελλαδική μαζικοποιείται, αλλά κυρίως αποκτά ένα πολύ πιο διευρυμένο κοινωνικό ακροατήριο.
Είναι η στιγμή που αποφασίζεται η συγκρότηση των πλατειών κινηματικών συσπειρώσεων ανά Σχολή (πρόδρομα σχήματα των μετέπειτα Αριστερών Συσπειρώσεων), που στις φοιτητικές εκλογές του 1980, καταγράφουν τεράστια άνοδο και απειλούν την ηγεμονία της ΠΣΚ και της ΠΑΣΠ. Η Β’ Πανελλαδική προχωρά με τον ίδιο τρόπο στη συγκρότηση μαζικών κινηματικών σχημάτων και στις γειτονιές της Αθήνας και εκδίδει την εφημερίδα ΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ. Η δυναμική της εποχής όμως έχει τα όριά της. Ο χώρος της ριζοσπαστικής αριστεράς που έχει δημιουργηθεί δεν θα καταφέρει να υπερβεί τη νεολαιίστικη φυσιογνωμία του και η σύγκρουση στην πορεία του Πολυτεχνείου το 1980 με την κυβέρνηση Ράλλη και τα ΜΑΤ θα τον βρεί χωρίς ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες.

Η τρίτη περίοδος της Β’ Πανελλαδικής αρχίζει τον Δεκέμβριο 1980 και φτάνει έως τον Οκτώβριο 1981. Πρόκειται για την περίοδο της κρίσης. Η δυναμική του φ.κ. έχει ανακοπεί, η προσπάθεια κοινωνικής διεύρυνσης και πολιτικών συμμαχιών έχει αποτύχει, τη ίδια στιγμή που το ΠΑΣΟΚ και η κοινωνική συμμαχία της Αλλαγής προελαύνουν στην εξουσία. Οι ιστορικές εκλογές του 1981 θα αποτελέσουν ταυτόχρονα το τέλος του κύκλου της Β’ Πανελλαδικής και, ταυτόχρονα, το κλείσιμο μιας πρώτης εμπειρίας της μεταπολιτευτικής ριζοσπαστικής αριστεράς.


Οι επιδράσεις και η κληρονομιά της Β’ Πανελλαδικής
Αποτελεί ένα ιστορικό ερώτημα το πώς μια οργάνωση βραχύβια (τρισήμιση ετών) άσκησε μεγάλη ιδεολογικο-πολιτική επιρροή κατά τα χρόνια της δράσης της και δημιούργησε αναμφίβολα ένα ιστορικό μύθο. Αν μπορούσε να διατυπωθεί μια συνοπτική απάντηση, θα ήταν ότι η Β’ Πανελλαδική επέδρασε στη ριζοσπαστικοποίηση (μέρους) της επίσημης αριστεράς και στην κοινωνικοποίηση της άκρας αριστεράς.
Η παρουσία της εμβολίασε την αρχαϊκή και «υπερ-πολιτική» μέχρι τότε ελληνική αριστερά (σε όλες τις εκδοχές της) με τα νέα κοινωνικά κινήματα και τη λογική της αυθεντικής αυτονομίας τους, αλλά και με νέα (για την τότε ελληνική εποχή) ιδεολογικά και θεωρητικά ρεύματα. Η παρουσία της επενέργησε ως καταλύτης για την απελευθέρωση κοινωνικών δυνάμεων, τόσο από την παραδοσιακή αριστερά (ΚΚΕ) όσο και από την άκρα αριστερά, αλλά και για την εμφάνιση των λεγόμενων τότε «νέων κοινωνικών κινημάτων».

Από την άλλη μεριά δεν πρέπει κανείς να ξεχνά δύο σημαντικούς αντικειμενικούς παράγοντες που λειτούργησαν ανασταλτικά. Ο πρώτος είναι ανθρωπογεωγραφικός: η Β’ Πανελλαδική υπήρξε μια οργάνωση ανθρώπων ηλικίας κατά βάση από 16-25 ετών. Μια οργάνωση πολιτικοποιημένων και μορφωμένων νέων, χωρίς όμως οργανικές σχέσεις με τις λαϊκές μάζες και τους εργαζόμενους. Ο δεύτερος είναι ιστορικο-πολιτικός: η δράση της Β’ Πανελλαδικής συμπίπτει χρονικά με την περίοδο που επιλύεται η κρίση εκπροσώπησης των λαϊκών στρωμάτων υπέρ του ΠΑΣΟΚ και του προγράμματός του. Το ρεύμα της Αλλαγής είναι ιλιγγιώδες και σαρώνει στην πορεία του όλες τις αριστερές διαφορετικότητες.

Η Β’ Πανελλαδική αυτοδιαλύεται μετά τον Οκτώβριο του 1981, όταν και θα έχει – εν πολλοίς ασυναίσθητα - την ωριμότητα να κατανοήσει ότι όταν μια οργάνωση έχει εξαντλήσει τον όποιο ιστορικό ρόλο της αναλογεί, αν εξακολουθήσει να υπάρχει θα αναπαράγει μόνον τη γραφειοκρατία της.

Πηγές: αρχείο Insider, Tvxs, Wikipedia, Κόκκινη Πιπεριά, Blog Χριστόφορου Βερναρδάκη, Εποχή, ΑΥΓΗ

********************

Οι Στόχοι του Έθνους είναι το προγραμματικό κείμενο του ΚΚΕ εσωτερικού αμέσως μετά τη μεταπολίτευση. Άμεση συνέχεια του κειμένου αποτέλεσε η ΕΑΔΕ, η στρατηγική της Εθνικής Αντιδικτατορικής Δημοκρατικής Ενότητας και το άνοιγμα σε δυνάμεις ακόμη και της αντιχουντικής δεξιάς. Το κείμενο, με καθοριστική τη συμβολή του Λεωνίδα Κύρκου στη διαμόρφωσή του, χαρακτήρισε το ΚΚΕ εσ. και τη συζήτηση εντός του από τα χρόνια που ακολούθησαν τη δικτατορία του 1967 μέχρι και τη διάλυση του κόμματος το 1986.

Είχε προηγηθεί στη διάρκεια της χούντας η εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη συμμετοχή στη λεγόμενη «φιλελευθεροποίηση» του Μαρκεζίνη, ο οποίος ετοίμαζε μια παρωδία εκλογών για διασώσει το χουντικό καθεστώς, την οποία ματαίωσε η εξέγερση του Πολυτεχνείου με συμβολή και των φοιτητών του ΚΚΕ εσ.

Με το κείμενο αυτό το κυρίαρχο ρεύμα στο ΚΚΕ εσ. επιχειρεί να διαμορφώσει το πλαίσιο της ελληνικής εκδοχής του ευρωκομμουνισμού. Στην πράξη έμοιαζε να προσπαθεί να επαναφέρει την πολιτική φυσιογνωμία της προδικτατορικής ΕΔΑ, κάτι που στην εποχή της μεταπολίτευσης αποξένωσε από ριζοσπαστικές δυνάμεις το ΚΚΕ εσ. και έδωσε το προβάδισμα στο ΚΚΕ στην έκφραση του κομμουνιστικού κινήματος.

Τόσο το κείμενο, όσο κυρίως η εξέλιξη των πραγμάτων, η στάση των ανθρώπων και η φυσιογνωμία των πολιτικών ρευμάτων, έδειξαν ότι τελικά το εγχείρημα ήταν μια απόπειρα να κλείσει το χάσμα ανάμεσα στο κομμουνιστικό και το σοσιαλιστικό κίνημα, με την ιδεολογική υποταγή του πρώτου στο δεύτερο, ακόμη και όταν αυτό υιοθετούσε όλο και περισσότερο νεοφιλελεύθερες και νεοσυντηρητικές απόψεις, ειδικά με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Γι’ αυτό εξάλλου σημείο-τομή για τον ελληνικό ευρωκομμουνισμό ήταν η διάλυση του ΚΚΕ εσ. και η συγκρότηση της «αποκομμουνιστικοποιημένης» ΕΑΡ (Ελληνική Αριστερά) το 1987, η οποία μοιάζει να λειτούργησε σαν πείραμα για τη μεταξέλιξη του ιστορικού Ιταλικού ΚΚ σε Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς και τη μετάλλαξή του σε Δημοκρατικό Κόμμα.

Αυτή η πορεία φυσικά συνάντησε αντιδράσεις. Από τη ρήξη της Β’ Πανελλαδικής συνδιάσκεψης και τη διάσπαση της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος το 1978, της νεολαίας του κόμματος, μέχρι τη συγκρότηση του ΚΚΕ εσ.-Ανανεωτική Αριστερά (ΑΚΟΑ από το 1992) μια δεκαετία αργότερα, το 1987, από τις κομματικές δυνάμεις με επικεφαλής τον πρώην γραμματέα της ΚΕ Γιάννη Μπανιά και της ΕΚΟΝ ΡΦ, που διαφώνησαν με την προοπτική της ΕΑΡ και την αποκομμουνιστικοποίηση, η εσωκομματική ζωή του ΚΚΕ εσ. δεν ήταν ποτέ ανέφελη.

Η μελέτη του κειμένου σε πρώτη φάση θυμίζει ιδέες που και σήμερα είναι ισχυρές στην ανανεωτική αριστερά, όπως ο ευρωπαϊσμός, η υποχώρηση από την ταξική ανάγνωση, η συναινετική προσέγγιση, η πίστη στην ουδετερότητα των θεσμών κ.ά. Εντυπωσιάζει όμως η έντονη εθνική-πατριωτική διάσταση στο λόγο, όπως και εντυπωσιάζει και το μέτωπο που έχει σήμερα ο χώρος στις ίδιες απόψεις από τη σκοπιά κοσμοπολίτικων αντιλήψεων κι όχι από θέσεις εργατικού διεθνισμού.

Το κείμενο, σαν ιστορικό τεκμήριο, παραμένει ενδιαφέρον και εξηγεί πολλά για τη συζήτηση και τις αντιπαραθέσεις στην αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα ακόμη και σήμερα.


ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
ΣΤΗ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΑΠΟΦΑΣΗ – ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (ΕΣ.)
ΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1
Ύστερα από χρόνων στρατοκρατική τυραννία χαράζει για την Ελλάδα η αυγή μίας δημοκρατικής προοπτικής. Η λαίλαπα της 21ης Απριλίου πέρασε, αφού σώριασε τον τόπο σε ερείπια. Η κυπριακή τραγωδία, που άρχισε με το έγκλημα του πραξικοπή­ματος κατά του Μακαρίου, ήταν η τελευταία μιας μακριάς σει­ράς από συμφορές. Όταν στη φασιστική βία, την οικονομική εξαθλίωση του Λαού, την πλήρη χρεοκοπία της δικτατορίας προστέθηκαν η κατάλυση της ανεξαρτησίας της Κύπρου, η τουρκική εισβολή και οι απειλές του πολέμου, όπου οδήγησε η χούντα με την πολιτική της, η εθνική κρίση ξέσπασε. Η λαομίσητη στρατοκρατική τυραννία έπεσε και άνοιξε ο δύσκολος δρό­μος για τη θεμελίωση μιας νέας δημοκρατικής πορείας, την εγκαθίδρυση μιας γνήσιας πολιτικής Δημοκρατίας.
2
Μέσα σ’ ένα σύνολο πολύπλοκων και αντιφατικών παραγόντων, η δύναμη που οδήγησε στην πτώση της δικτατορία των τανκς ήταν στο βάθος η αντίθεση του ενωμένου Λαού. Η πολιτική της στρατοκρατίας προσέκρουσε από την πρώτη στιγμή στην εναντίωση και την αντίσταση των πιο πλατιών μαζών και του συνό­λου σχεδόν του πολιτικού κόσμου. Και μέσα στις ένοπλες δυνά­μεις, το πραξικόπημα του Απρίλη δεν πέρασε χωρίς αντίσταση. Εκατοντάδες από τους καλύτερους αξιωματικούς διώχτηκαν, φυλακίστηκαν και υπέφεραν.
3
Μέσα στην εθνική κρίση που προκάλεσε η αμερικανόδουλη δι­κτατορία χρεοκόπησαν μερικά συστήματα ιδεών στα οποία στηριζόταν και η προχουντική δημοκρατία.
I
Ο αντικομμουνισμός και η πολιτική των διακρίσεων, που οδή­γησε στη στρατοκρατική δικτατορία.
II
Η εξάρτηση από τις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ στο όνομα της υπεράσπισης της ανεξαρτησίας της χώρας, που έφερε την τραγωδία της Κύ­πρου και την άμεση απειλή κατά της Ανεξαρτησίας και της Ακεραιότητας της Ελλάδας. Η εκτίμηση ότι η ασφάλεια της χώ­ρας μας κινδυνεύει απ’ το βορρά, απ’ τις σοσιαλιστικές χώρες, ενώ η πράξη απόδειξε ότι κινδύνευε και κινδυνεύει από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και το ΝΑΤΟ, που χρησιμοποιούν σή­μερα σαν όργανο τον τουρκικό σοβινισμό και επεκτατισμό. Η αντίληψη αυτή οδήγησε στο να προσανατολιστεί η εθνική μας άμυνα στα στρατηγικά σχέδια και επιδιώξεις του Πενταγώνου και να μείνει απροετοίμαστη απέναντι στους πραγματικούς κιν­δύνους.
III
Η θεωρία και πρακτική της «εθνικοφροσύνης», που συνοδευό­ταν με την κατηγορία κατά της Αριστεράς για εθνική προδοσία, ή, τουλάχιστον, αφερεγγυότητα, και που συνέδεε την έννοια της υπεράσπισης της εθνικής ασφάλειας με την υπεράσπιση του πο­λιτικού και κοινωνικού κατεστημένου και την καταπολέμηση των σοσιαλιστικών ιδεών.
IV
Η θεωρία και πρακτική της οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος των ξένων και ελληνικών μονοπωλίων και σε βάρος των εργαζο­μένων και των μη μονοπωλιακών στρωμάτων δεν οδήγησε στην ανάπτυξη, αλλά στην επιζήμια εξάρτηση της οικονομίας μας.
Η χρεοκοπία αυτών των συστημάτων ιδεών, στα οποία στηριζό­ταν ως τώρα το κρατικό οικοδόμημα μετά το τέλος του εμφυ­λίου πολέμου, ανοίγει για πρώτη φορά στη σύγχρονη ελληνική ιστορία τη δυνατότητα πραγματικών δημοκρατικών εξελίξεων.
4
Μέσα στις συνθήκες της κοινής αντίστασης, το κοινό πάθος για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, οι κοινοί αγώνες και τα κοινά μαρτύρια, κατανίκησαν τις ψυχώσεις του εμφυλίου πολέ­μου, διαμόρφωσαν κοινή γλώσσα και κοινή συνείδηση σ’ όλο το Έθνος. Εργάτες και φοιτητές, αστοί και αγρότες, διανοούμε­νοι, ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, δικαστικοί και στρατιωτικοί, γνώ­ρισαν κάτω από τραγικές συνθήκες την ανάγκη να ενώσουν πάνω από διαφορές τις προσπάθειές τους, για να υπάρξει ένα καινούργιο δημοκρατικό πλαίσιο, βασισμένο στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας και της υπεράσπισης της εθνικής ανεξαρτη­σίας – ένα κοινό θεμέλιο για το Δημοκρατικό Αύριο της πατρίδας μας. Αυτή η κοινότητα αισθημάτων και πλαισίων αποτελεί τη μεγαλύτερη κατάκτηση του Έθνους στις τελευταίες δεκαε­τίες και πρέπει να διαφυλαχτεί σαν κόρη οφθαλμού, γιατί είναι το βάθρο πάνω στο οποίο θα στηριχτεί η προσπάθεια για την ανανέωση της Δημοκρατίας και της πατρίδας. Αυτά ακριβώς επιβεβαίωσε η πάνδημη συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης.


ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ
1
Εθνικά και δημοκρατικά προβλήματα είναι σήμερα αδιάρρηκτα συνδεδεμένα σε μιαν ενότητα. Η δύναμη που συνενώνει και εμπνέει το Έθνος είναι η ιδέα της Δημοκρατίας, της αδέ­σμευτης Λαϊκής Κυριαρχίας, της Ανεξαρτησίας και της κοινωνι­κής προόδου· και, χωρίς μια δίκαιη λύση του Κυπριακού, η δη­μοκρατική πορεία θα βρίσκεται πάντα κάτω από έντονες απει­λές και σοβαρές πιέσεις από τη μεριά των ιμπεριαλιστών και των αμετανόητων στρατοκρατών.

Η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ
2
Το Έθνος ολόκληρο χαιρέτισε την αποχώρηση από τις στρα­τιωτικές δεσμεύσεις στο ΝΑΤΟ και την τελευταία δήλωση του πρωθυπουργού ότι είναι οριστική και σταθερή. Βλέπει σ’ αυτήν, την αφετηρία για μιαν ελληνική εξωτερική πολιτική, έξω από τους στρατιωτικούς συνασπισμούς. Η κατεύθυνση αυτή πρέπει να γίνει αμετάτρεπτη και να ολοκληρωθεί, με ανοιχτή την προ­οπτική να λυτρωθεί η χώρα από τις αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις, από τις διμερείς συμφωνίες με τις ΗΠΑ, από κάθε δέ­σμευση στη διαμόρφωση της δικής της πολιτικής. Στην εποχή που ζούμε, είναι αδύνατο να αγνοηθεί το βάρος που ασκούν στον διεθνή στίβο οι μεγάλες Δυνάμεις. Η ελληνική πολιτική πρέπει να παίρνει υπόψη της αυτή την πραγματικότητα, να απορρίπτει όμως κάθε υπαγόρευση και εξάρτηση.

Στον νέο κόσμο του καιρού μας, και οι μικρές χώρες έχουν μεγάλο ρόλο να διαδραματίσουν αν άξονας της πολιτικής τους είναι ο άλλος δρόμος, μακριά από τους στρατιωτικούς συνασπι­σμούς και τη διπολικότητα. Το ΚΚΕ (εσ.) προτείνει στο Έθνος μια συγκεκριμένη πολιτική Ανεξαρτησίας και Ειρήνης. Προτεί­νει να γίνει η Ελλάδα σημαιοφόρος της Ειρηνικής Συνύπαρξης, της Συλλογικής Ευρωπαϊκής Ασφαλείας και της κατάργησης των στρατιωτικών συνασπισμών (ΝΑΤΟ – Σύμφωνο Βαρσοβίας), ιδιαίτερα της μετατροπής της Μεσογείου και των Βαλκανίων σε αποπυρηνικοποιημένη ζώνη ειρήνης, με την απομάκρυνση όλων των ξένων βάσεων και των στόλων των μεγάλων Δυνάμεων. Και να αναλάβει γρήγορα θαρραλέες πρωτοβουλίες για να συμβάλει ώστε το μεγάλο αίτημα της Εθνικής Ανεξαρτησίας και Ισοτιμίας Μικρών και Μεγάλων να συνυφανθεί με την κατάργηση των δο­μών και των θεσμών που δημιούργησε ο ψυχρός πόλεμος, ώστε στη θέση τους να τεθούν τα θεμέλια μιας μόνιμης ειρήνης στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη και τον κόσμο.

3
Η πολιτική αυτή δημιουργεί το πιο στέρεο θεμέλιο για τη δίκαιη και δημοκρατική λύση του Κυπριακού. Το πρόβλημα είναι δύ­σκολο και περικλείει σοβαρούς κινδύνους. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να υπάρξουν αποτελεσματικά μέτρα. Το ΚΚΕ (εσ.) συμφωνεί με τις παρακάτω θέσεις της κυβέρνησης Καραμανλή: Καμιά διαπραγμάτευση κάτω από την απειλή των όπλων. Καμιά αποδοχή των τετελεσμένων γεγονότων της τουρκικής εισβολής. Διπλωματική επίθεση με σημαία την απόφαση 353 του ΟΗΕ, για απομόνωση και την καταδίκη της τουρκικής επιδρομής, τον πειθαναγκασμό της Τουρκίας και των ΗΠΑ, που την εξωθούν, να σεβαστούν την Ακεραιότητα, την Ανεξαρτησία, την Ουδετερότητα και να δεχτούν την αποστρατικοποίηση της Μεγαλονήσου. Μια τέτοια γραμμή αντιμετώπισης του Κυπριακού, για να πετύχει, επιβάλλει την άμεση απομάκρυνση από την Κύπρο και την αντικατάσταση των Ελλήνων πραξικοπηματιών αξιωματικών, την αποκατάσταση της συνταγματικής νομιμότητας με την επαναφορά του προέδρου Μακαρίου.


Η σοβιετική πρόταση
Το ΚΚΕ (εσ.) υποστηρίζει τη σοβιετική πρόταση να αντιμετώπι­σε το Κυπριακό σε διεθνή διάσκεψη στα πλαίσια του ΟΗΕ και πιστεύει ότι υπάρχουν περιθώρια να ασκηθεί πιο αποτελεσματική σοβιετική παρέμβαση για την εφαρμογή της απόφασης 353. Το ΚΚΕ (εσ.) εκτιμά τις γιουγκοσλαβικές πρωτοβουλίες καθώς και τη συμπαράσταση των σοσιαλιστικών και των περισσότερων αδέσμευτων χωρών για την απόκρουση της ιμπεριαλιστικής επίθεσης – όπως επίσης και τη θετική στάση της Γαλλίας και την υποστήριξη των δημοκρατικών κινημάτων της Ευρώπης. Οι εσωτερικές διαμορφώσεις στην Κύπρο ανήκουν στο δικαίωμα και την ευθύνη του Κυπριακού Λαού. Πρέπει να είναι καρπός του δημοκρατικού διαλόγου των δύο κοινοτήτων. Χρέος της Ελλάδας και του ΟΗΕ, των πέντε χωρών – μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι να κατοχυρώσουν και να εγγυηθούν διεθνώς την ανεξαρτησία της Μεγαλονήσου, ν’ αποκλείσουν οποιαδήποτε ξένη ανάμειξη και επέμβαση.

Η ιμπεριαλιστική συνωμοσία εναντίον της Κύπρου και της Ελλάδας αποτελεί μια γενικότερη απειλή εναντίον της ανεξαρ­τησίας όλων των λαών της Μεσογείου, εναντίον των φιλειρηνι­κών δημοκρατικών δυνάμεων σ’ ολόκληρο τον κόσμο, εναντίον των ζωτικών συμφερόντων του ίδιου του τουρκικού λαού, με τον οποίο τίποτα δεν μας χωρίζει. Γι’ αυτό και οι εργαζόμενοι της Ελλάδας πλάι σ’ όλο το Έθνος προσδοκούν την πιο ενεργητική συμπαράσταση και τη διεθνή αλληλεγγύη των κομμουνιστικών και προοδευτικών δυνάμεων, και πρώτα απ’ όλα της Σοβιετικής Ένωσης και των σοσιαλιστικών χωρών. Το Κόμμα μας εκτιμά βαθιά τη διεθνιστική στάση του ΚΚ Τουρκίας, που κατάγγειλε ανοιχτά την επίθεση των Τούρκων σοβινιστών κατά της Κύπρου.

4
Η ιμπεριαλιστική συνωμοσία κατά της Κύπρου και της Ελλάδας αποτελεί μέρος του γενικότερου σχεδίου του αμερικανικού ιμπεριαλισμού για αναδιάταξη των δυνάμεων του στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, θα συνεχιστεί και θα ενταθεί, με σκοπό να διχοτομηθεί η Κύπρος, να καταλυθεί η ανεξαρτησία της, να μετατραπεί σε αμερικανική στρατιωτική βάση, μα ακόμα και για να ανατραπεί η δημοκρα­τική πορεία της χώρας.

Η Τουρκία μπορεί και πάλι να χρησιμοποιηθεί σαν μοχλός αυτής της συνωμοσίας — με άσκηση στρατιωτικής πίεσης κατά της Ελλάδας. Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Και η Ελλάδα πρέπει να αναζητήσει από παντού, με δραστήριες δικές της πρωτοβου­λίες, τις απαραίτητες διεθνείς εγγυήσεις για τα σύνορα της και τη βοήθεια για την άμυνα της. Το ΚΚΕ (εσ.) θα υποστηρίξει κάθε μέτρο που αποβλέπει στην ηθική, πολιτική και στρατιωτική προετοιμασία της Ελλάδας για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Αν όμως η Τουρκία προσβάλει την Ανεξαρτησία και την Ακεραιότητα της Πατρίδας, το ΚΚΕ (εσ.) θα υποστηρίξει με όλα τα μέσα έναν εθνικό παλλαϊκό πόλεμο κατά της εισβολής, που θα μετατρέψει και την τελευταία σπιθαμή του εθνικού μας εδάφους σε οχυρό της εθνικής μας ελευθερίας.


Νέες πραγματικότητες
5
Νέες πραγματικότητες διαμορφώνονται στη Μεσόγειο, στην Ευ­ρώπη, σ’ όλο τον κόσμο. Οι σοσιαλιστικές δημοκρατικές και αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις, σημειώνοντας αλλού νίκες και αλλού πρόσκαιρες ήττες και υποχωρήσεις, κερδίζουν συνολικά έδαφος. Μετά την αποχώρηση των Αμερικανών απ’ το Βιετνάμ, που απετέλεσε μια μεγάλη νίκη του Βιετναμέζικου Λαού και όλων των λαών, η ένοπλη σύρραξη στη Μέση Ανατολή οδήγησε σε μια πολύπλοκη και αντιφατική ανακατάταξη δυνάμεων σ’ αυτό το χώρο, μέσα από την οποία οι Αραβικοί Λαοί της περιο­χής προώθησαν τις θέσεις τους σε σχέση με το Ισραήλ. Παράλλη­λα, η πολιτική φυσιογνωμία της Δυτικής Ευρώπης αλλάζει – κα­θώς μεγάλα αντιμονοπωλιακά κινήματα, στα οποία πρωτοστα­τούν κομμουνιστές, σοσιαλιστές και αριστεροί δημοκράτες, αγωνίζονται να ανοίξουν νέους δρόμους για τη μεταλλαγή της Δυτικής Ευρώπης, από σφαίρα κυριαρχίας των μονοπωλίων, σε Ευρώπη των Εργαζομένων, για τη μετατροπή της σε Ευρώπη Ειρήνης και Συνεργασίας.
Η ενότητα των σοσιαλιστικών και δη­μοκρατικών δυνάμεων κερδίζει έδαφος και στον πολιτικό και στον συνδικαλιστικό χώρο – όπως δείχνουν η συνεργασία Κομμουνιστών, Σοσιαλιστών και Αριστερών Ριζοσπαστών στη Γαλ­λία, οι ενωτικές τάσεις στην Ιταλία, που φτάνουν ως τους Αρι­στερούς καθολικούς, και οι τάσεις για ενοποίηση των διαφόρων πτερύγων του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Κινήματος, που βρίσκουν έκφραση στη δημιουργία μιας ενιαίας Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Εργασίας. Σ’ αυτή τη διαδικασία συμβάλλουν σημαντικά οι εξελίξεις στον ευρωπαϊκό μεσογειακό χώρο. Η κα­τάρρευση του σαλαζαρικού καθεστώτος, η πτώση του στρατο­κρατικού καθεστώτος της Αθήνας, η προσέγγιση του τέλους του καθεστώτος του Φράνκο, δείχνουν ότι νέος άνεμος Δημοκρα­τίας και Ανεξαρτησίας φυσάει στη Μεσόγειο και ενισχύονται οι δυνάμεις της Δημοκρατίας και της ειρήνης σ’ αυτό τον νευραλ­γικό χώρο.
Η κατεύθυνση αυτή ωριμάζει μέσα σε συνθήκες έντασης της κρίσης του ιμπεριαλιστικού συστήματος, που χαρα­κτηριστικές του εκδηλώσεις είναι οι αλλεπάλληλες νομισματικές κρίσεις, η ενεργειακή κρίση, το βάθεμα των εσωιμπεριαλιστικών αντιθέσεων και η κρίση των θεσμών. Σε μιαν εποχή που όλες οι σοσιαλιστικές χώρες προωθούν σταθερά την οικονομική τους ανάπτυξη, ρίχνουν θετικά το βάρος τους στις παγκόσμιες εξελί­ξεις προς την κατεύθυνση της ειρήνης και τη συνεργασία, αν και αντιμετωπίζουν δυσχερή προβλήματα ενότητας, που καθρεφτίζονται στην κρίση των σχέσεων ΕΣΣΔ-Κίνας και άλλα προβλή­ματα προσαρμογής του πολιτικού εποικοδομήματος στην προ­χωρημένη τους κοινωνική εξέλιξη.

Η Ελλάδα, ξεκομμένη από τους Λαούς της Δυτικής Ευρώ­πης, με την οποία τη δένουν ποικίλοι σημερινοί αντικειμενικοί πολιτικοί και οικονομικοί δεσμοί, ξεκομμένη από τις σοσιαλιστι­κές και αδέσμευτες χώρες, με τις οποίες τη συνδέουν πλήθος δε­σμοί και κοινά συμφέροντα, θα έμενε έρμαιο στην κυριαρχία των Αμερικανών ιμπεριαλιστών και των ξένων μονοπωλίων. Η Ελλάδα, απαλλαγμένη από τις στρατιωτικές δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ και με ανοιχτή την προοπτική να βγει εντελώς από το Ατλαντικό Σύμφωνο, μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την υπόθε­ση της ειρήνης στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο και, παράλληλα, τις τάσεις για ανεξαρτησία απέναντι στις ΗΠΑ που σημειώνο­νται σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Οι Έλληνες εργαζόμενοι, μπορούν, μέσα από τους κόλπους της ΕΟΚ, να συνενώσουν τις προσπάθειες τους μαζί μ’ όλους εκείνους που μάχονται για τη δημοκρατική και σοσιαλιστική προοπτική των χωρών της, και να αντιπαλέψουν την επιβολή των ΗΠΑ και των μονοπωλίων, την αυ­θαίρετη διαίρεση της Ευρώπης με βάση τα κοινωνικά συστήματα.

Το ΚΚΕ (εσ.) βλέπει σ’ αυτή την πορεία μια νέα, μεγάλη ιστορική διάσταση.


ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ
Η μεταβολή της 23ης Ιουλίου, καρπός της ανυποχώρητης αντίθε­σης και αντίστασης του λαού και της ηρωικής νεολαίας, δεν ήρθε ωστόσο σαν αποτέλεσμα μιας λαϊκής ή στρατιωτικής εξέγερσης, αλλά μιας παράδοσης της διακυβέρνησης από το στρατό σε ηγέ­τες από τον αστικό πολιτικό κόσμο κάτω από την πίεση των πραγμάτων. Το γεγονός αυτό αποθέτει τη σφραγίδα του στις πολιτικές εξελίξεις. Αλλά η φάση που άρχισε σαν προσπάθεια ενός συμβιβασμού από μέρους των δυνάμεων της δικτατορίας και που είχε αρχικά τα στοιχεία μιας δυαδικής εξουσίας, πρέπει να εξελιχτεί στην πλήρη κατεδάφιση των δομών και των θεσμών της δικτατορίας και στην εγκαθίδρυση μιας δημοκρατίας ανοι­χτής στις αλλαγές που θα επιβάλλει η συμμόρφωση στην ελεύ­θερα ασκούμενη αρχή της λαϊκής κυριαρχίας.


Κατοχύρωση της δημοκρατικής διαδικασίας
1
Το ΚΚΕ (εσ.) διακηρύσσει ότι στην εποχή μας όλες οι μεταβολές που είναι αναγκαίες για τον εκσυγχρονισμό και την ανανέωση της ελληνικής κοινωνίας, για την οικονομική και πολιτιστική ανά­πτυξη της χώρας προς όφελος του Λαού, για τη συμμετοχή των εργαζομένων στη διαμόρφωση των αποφάσεων και την άνοδο τους -τελικά- στην εξουσία, είναι δυνατόν να πραγματοποιη­θούν στο πλαίσιο της Δημοκρατίας. Το πλαίσιο αυτό αφορά τους κανόνες για την εφαρμογή της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας:
Ελεύθερες και γνήσιες εκλογές σε όλα τα επίπεδα.
Ελευθερία του Τύπου και της πληροφόρησης.
Ελευθερία στη δράση όλων των πολιτικών κομμάτων και των κοινωνικών οργανώσεων.
Ελεύθερη διακίνηση και σύγκρουση των ιδεών.
Αυτή η δημοκρατική διαδικασία -το πάγιο στοιχείο στη νέα πο­λιτική ζωή του τόπου- οφείλουν να την εγγυηθούν σ’ ένα είδος Εθνικού Συμβολαίου όλες οι πολιτικές δυνάμεις, όλος ο Λαός, που βγαίνει από την τυραννία της στρατοκρατίας με υψηλή ωρι­μότητα και ευθύνη για το Αύριο της Πατρίδας.

Οι θεσμοί της Δημοκρατίας που θα καθιερώνονται σε κάθε φάση δεν μπορεί παρά να είναι καρπός της πάλης, του ανταγω­νισμού και των συγκρούσεων των πολιτικών δυνάμεων -και των ταξικών δυνάμεων που αυτές εκφράζουν-, προϊόν της θέλησης της πλειοψηφίας, που πρέπει να διαμορφώνεται και να εκφρά­ζεται ελεύθερα, και των λαϊκών αγώνων, μέσα στο πλαίσιο της Δημοκρατίας. Και θα πρέπει οι νέες συνταγματικές ρυθμίσεις να μην είναι άκαμπτες, ώστε να μπορούν οι ώριμες αλλαγές στη συνείδηση της πλειοψηφίας να καθιερώνονται χωρίς αξεπέρα­στες στην πράξη δυσχέρειες και οι θεσμοί να ανταποκρίνονται αδιάκοπα στις πιο σύγχρονες και ώριμες απαιτήσεις της ελληνι­κής κοινωνίας.

Ένα τέτοιο Σύνταγμα, με βάση την αρνητική πείρα της προχουντικής περιόδου, για να στερεώσει τον δημοκρατικό χαρα­κτήρα του, πρέπει όχι μόνο να εξασφαλίζει αλλά και να ενισχύει το ρόλο του Κοινοβουλίου, τη συμμετοχή των κοινωνικών οργα­νώσεων στη χάραξη της πολιτικής, να ενισχύει την αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση, να εγκαινιάζει τη Δημοκρατία στον οικονομι­κό και κοινωνικό τομέα, να βάζει φρένο σε κάθε τάση ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας σε βάρος των δικαιωμάτων του Κοι­νοβουλίου και του Λαού, και να θωρακίζει αποτελεσματικά το δημοκρατικό πολίτευμα από κάθε στρατιωτική επιβουλή.

Το ΚΚΕ (εσ.) διακηρύσσει, ότι είναι αποφασισμένο να σεβαστεί πλήρως τη δημοκρατική διαδικασία σε όλα τα στάδια της ελλη­νικής εξέλιξης προς την διαρκώς ανανεούμενη Δημοκρατία και το Σοσιαλισμό. Πως είναι έτοιμο να σεβαστεί το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας, είτε είναι έξω από την εξουσία είτε βρί­σκεται σ’ αυτήν. Και πως θεωρεί ότι καμιά αλλαγή στους πολι­τικούς θεσμούς και στις κοινωνικές δομές δεν πρέπει να πραγ­ματοποιηθεί χωρίς τη θέληση της πλειοψηφίας, και πολύ περισ­σότερο εναντίον της.


Να υπερασπίσουμε τη Δημοκρατία που γεννιέται
2
Το πιο επείγον χρέος αυτής της ώρας είναι να υπερασπίσουμε τη Δημοκρατία που γεννιέται, από κάθε απειλή, να φράξουμε ενωμένοι όλοι οι αντιδικτατορικοί το δρόμο σε κάθε στρατοκρα­τική επιβουλή και να κατεδαφίσουμε τους θεσμούς της στρατο­κρατικής δικτατορίας, ώστε ο Λαός αποτελεσματικά να αντιμε­τωπίσει τους εθνικούς κινδύνους και να οικοδομηθούν οι βάσεις για μια γνήσια πολιτική Δημοκρατία, μέσα από την οποία ο Λαός θα παλέψει για τη Δημοκρατική Αναγέννηση της Ελλάδας και το Σοσιαλισμό.

Η κυβέρνηση Καραμανλή πραγματοποίησε ορισμένα βήμα­τα για την αποχουντοποίηση στο στρατό και στον κρατικό μηχα­νισμό. Έχει σ’ αυτό όλη τη λαϊκή συμπαράσταση. Σε καίριους όμως τομείς σημειώνονται καθυστερήσεις και επικίνδυνες εμπλοκές.
Στην κατάργηση και διάλυση όλων των θεσμών και μηχανι­σμών της δικτατορίας και των υπονομευτικών εστιών της χού­ντας μέσα και έξω από τον κρατικό μηχανισμό.
Στη νομιμοποίηση του Κ.Κ. και την κατάργηση όλων των θε­σμών που καθιέρωναν την αρχή των διακρίσεων.
Στην εγκαθίδρυση ενός πλήρως ελεύθερου, ανεξάρτητου από οποιαδήποτε κρατική ή εργοδοτική παρέμβαση και επηρεα­σμό, συνδικαλιστικού κινήματος, όπως επίσης και του αγροτοσυνεταιριστικού κινήματος.
Στην αποκατάσταση της αυτοδιοίκησης και την επάνοδο των αιρετών συμβουλίων και αρχόντων.


Κεντρικοί δημοκρατικοί στόχοι
3
Αξίωση του Έθνους είναι να υπάρξει νέα δημοκρατική πνοή σε όλους τους αρμούς της διοίκησης και της δημόσιας ζωής, χωρίς αποκλεισμούς με ιδεολογικά, πολιτικά ή κοινωνικά κριτήρια. Οι μηχανισμοί του κράτους πρέπει να δημοκρατικοποιηθούν και να εξασφαλίζουν το διάλογο του πολίτη, των μαζών και της πο­λιτείας. Και, ταυτόχρονα, οι θεσμοί που μ’ αυτούς εκφράζονται συλλογικά συμφέροντα ή αναπτύσσεται συλλογική κοινωνική δραστηριότητα -συνδικάτα, φοιτητικές και επιστημονικές οργα­νώσεις, αυτοδιοίκηση, επαγγελματικά σωματεία κ.τ.λ.- πρέπει να λειτουργήσουν με πλήρη ελευθερία, κάτω από τον αποκλει­στικό έλεγχο και την ευθύνη των συλλογικών σωμάτων, των ερ­γαζομένων, του Λαού.

Το ΚΚΕ (εσ.) προτείνει σαν κεντρώους δημοκρατικούς στό­χους στη σημερινή μεταβατική φάση τους ακόλουθους:
Ι
Διεύρυνση της κυβέρνησης με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών δυνάμεων που αποκλείστηκαν από αυτήν.
II
Διάλυση της παράνομης οργάνωσης της χούντας και των μηχα­νισμών που μ’ αυτούς η στρατοκρατία επέβαλε και συντήρησε την κυριαρχία της. Κατάργηση και αναμόρφωση της ΕΣΑ, της ΚΥΠ, της ΥΠΕΑ, των υπηρεσιών πολιτικής επιστράτευσης στα υπουργεία και τις δημόσιες υπηρεσίες. Κατάργηση του Τμήμα­τος Δίωξης Κομμουνισμού της Γενικής Ασφάλειας και της Χω­ροφυλακής, καθώς και των ειδικών τμημάτων στον συνδικαλι­στικό, φοιτητικό και άλλους τομείς. Κατάργηση της ΥΕΝΕΔ. Δεν πρέπει να επιτραπεί να αναβιώσουν οι μηχανισμοί αυτοί με μι­κρές μόνο αλλαγές σε πρόσωπα και να μετατραπούν σε μηχανι­σμούς της σημερινής ή αυριανής κυβέρνησης για τον έλεγχο της δημόσιας ζωής.
ΙII
Τη δημιουργία, σε όλα τα υπουργεία, αιρετών επιτροπών των υπαλλήλων κάτω από την προεδρία των Γενικών Γραμματέων, με προορισμό να δραστηριοποιήσουν τις υπηρεσίες και να συμ­βάλουν στη χρηστή διοίκηση, τον έλεγχο και τη δημοκρατικοποίηση των υπηρεσιών. Αντίστοιχες επιτροπές προτείνεται να δημι­ουργηθούν σε όλους τους δημόσιους οργανισμούς.
IV
Την κατοχύρωση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι και της ουσιαστικής εφαρμογής του.
V
Την κατάργηση του θεσμοποιημένου αντικομμουνισμού, τη νο­μιμοποίηση του Κ.Κ., την κατάργηση του Α.Ν. 509 και του Ν. 375, την ελεύθερη λειτουργία όλων των κομμάτων και των κοινωνι­κών οργανώσεων, την κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνι­κών φρονημάτων και των συμβουλίων νομιμοφροσύνης. Γενική πολιτική αμνηστία για όλα τα πολιτικά αδικήματα που διεπράχθησαν από την Κατοχή μέχρι την 21.4.67 και απόδοση των πολιτικών δικαιωμάτων σε όσους τα στερήθηκαν. Επανα­πατρισμός των προσφύγων και απόδοση ιθαγενειών.
VI
Την ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος. Την αντι­κατάσταση των διοικήσεων της δικτατορίας από αντιπροσω­πευτικές διοικήσεις με εκπροσώπους όλων των τάσεων και με στόχο τη διεξαγωγή γνήσια ελεύθερων εκλογών με αναλογική, για να δημιουργηθεί ένα ελεύθερο και αυτόνομο συνδικαλιστικό κίνημα, που να ελέγχεται αποκλειστικά από τους εργαζομένους. Την κατοχύρωση της συνδικαλιστικής δραστηριότητας σ’ όλα τα εργοστάσια-επιχειρήσεις.
VII
Την άμεση αποκατάσταση των αιρετών δημοτικών αρχόντων στους Δήμους και τις Κοινότητες και την αντικατάσταση όσων συνεργάστηκαν με τη δικτατορία. Τη διενέργεια δημοτικών εκλογών πριν από τις γενικές.
VIII
Την επαναφορά των εκλεγμένων διοικήσεων στους επιστημονι­κούς κτλ. συλλόγους και τη διενέργεια εκλογών για την ταχύτερη ανάδειξη νέων αιρετών διοικήσεων.
IX
Τη δημιουργία αντιπροσωπευτικών συμβουλευτικών επιτροπών στο Ραδιόφωνο και την Τηλεόραση, ώστε αυτά τα μέσα μαζικής επικοινωνίας να εκπληρώνουν αντικειμενικά την αποστολή τους και να μη γίνονται όργανο αποκλεισμού καμιάς τάσης της δημό­σιας ζωής.
Χ
Την κατάργηση του νομικού οικοδομήματος της δικτατορίας, όσο και των αντιδημοκρατικών νόμων της προδικτατορικής πε­ριόδου.
XI
Την ηθική δικαίωση και αποκατάσταση όλων όσων έχασαν τη θέση τους και γενικότερα διώχτηκαν εξαιτίας της αντίθεσης τους προς τη δικτατορία.
XII
Την παραδειγματική τιμωρία από τη Δικαιοσύνη του περιορι­σμένου κύκλου των πρωταιτίων για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, τη σφαγή του Πολυτεχνείου, το κυπριακό πραξικόπη­μα, των υπευθύνων για βασανισμούς καθώς και για την καταλήστευση του δημόσιου χρήματος.
Τον δημόσιο ηθικό στιγματισμό από τα σύνολα στα οποία ανή­κουν ή εργάζονται όσων υπήρξαν συνειδητά όργανα της δικτα­τορίας και την απομάκρυνση τους από τον κρατικό και τους ημικρατικούς οργανισμούς.
XIII
Τη δημιουργία εθνικής επιτροπής συμβουλευτικού χαρακτήρα απ’ όλα τα κόμματα, με συμμετοχή και αντιπροσώπου της κυβέρνησης, με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων στα κρίσιμα εθνικά θέματα, την υπεράσπιση της δημοκρατίας και την κατασφάλιση της δημοκρατικής διαδικασίας.
XIV
Τη μετατροπή των ενόπλων δυνάμεων σε όργανο του Έθνους με αποκλειστική αποστολή την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρ­τησίας και ακεραιότητας, της δημοκρατικής νομιμότητας και τη διαπαιδαγώγηση τους, με ευθύνη της κυβέρνησης, σ’ αυτό το πνεύμα. Τη διάλυση των μηχανισμών της χούντας και των εστιών της στους κόλπους του στρατεύματος, την αποκλειστική υπαγωγή τους στη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας και την εξάλει­ψη όλων των μορφών εξάρτησης από τους ξένους μηχανισμούς και οργανισμούς: Την απαγόρευση της λειτουργίας της CΙΑ και ανάλογων υπηρεσιών στο έδαφος μας. Την κατάργηση όλων των μορφών της στρατοκρατίας στη δημόσια ζωή, την αποκατάστα­ση της ενότητας στις ένοπλες δυνάμεις και την ανάδειξη των στελεχών τους με μόνα κριτήρια την επαγγελματική ικανότητα και τη νομιμοφροσύνη στη νόμιμη πολιτική εξουσία.
Οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους όλα τα αναγκαία τεχνικά και υλικά μέσα για την εκπλήρωση αυτής της αποστολής. Και πρέπει να τους παρασχεθούν, στο μέτρο που επιτρέπει η οικονομία της χώρας, τα μέσα για να εξασφαλι­στεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο ζωής και μόρφωσης των στελε­χών τους. Όπως επίσης και ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίω­σης και ανθρώπινης ζωής για τους φαντάρους. Ο Λαός γνωρίζει ότι δεν είναι ο στρατός στο σύνολο του υπεύθυνος για τη δικτα­τορία και τα εγκλήματά της, παρ’ όλο που η χούντα τον ακινη­τοποίησε, τον αιχμαλώτισε και τον χρησιμοποίησε για τη στήρι­ξη του καθεστώτος της.
Είναι εθνική ανάγκη να αποκατασταθεί η ενότητα λαού και στρατού. Τα πιο πάνω προτεινόμενα μέτρα συμβάλλουν ακρι­βώς σ’ αυτό το σκοπό. Αλλά και ο στρατός από την πλευρά του, με τη δημοκρατική νομιμοφροσύνη του, μπορεί αποφασιστικά να συμβάλει στη συμφιλίωση του με το λαό.


Εκλογές για Συντακτική Εθνοσυνέλευση
4
Στο βαθμό που θα το επιτρέψει η εξέλιξη της κρίσης στο Κυ­πριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η χώρα θα πρέπει να προχωρήσει στη διενέργεια εκλογών για Συντακτική Εθνοσυνέ­λευση. θα πρόκειται για μια καμπή στη εξέλιξη της εθνικής μας ζωής. Για μια ιστορική ευκαιρία ν’ αποκτήσει η χώρα γνήσια δημοκρατικούς θεσμούς, που να ανταποκρίνονται στις σημερι­νές και του άμεσου μέλλοντος πολιτικές και κοινωνικές απαιτή­σεις. Το ΚΚΕ (εσ.) πιστεύει ότι αυτή η ευκαιρία μπορεί και πρέ­πει να αξιοποιηθεί προς όφελος του Έθνους, ενώ θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο η νόθευση της από κομματικούς υπολογισμούς. Για τούτο, είναι αντίθετο σε κάθε εσπευσμένη και χωρίς την κατασφάλιση όλων των απαραίτητων προϋποθέ­σεων προσφυγή στις κάλπες (κατάργηση στρατιωτικού νόμου, ελεύθερη λειτουργία όλων των κομμάτων και οργανώσεων, εκ­δημοκρατισμός, κάθαρση) και προτείνει:
Η διαδικασία των εκλογών, οι προϋποθέσεις για την ελεύ­θερη και αδιάβλητη διεξαγωγή τους και οι εγγυήσεις γι’ αυτό να μελετηθούν και αποφασισθούν σε διακομματική βάση, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Ως προς το σύστημα που θα ισχύσει, το ΚΚΕ (εσ.) υποστηρίζει την καθιέρωση της απλής αναλογικής. Σαν ένδειξη αναγνώρισης του ρόλου των νέων στην κοινωνική ζωή σήμερα και σαν οφειλή στις θυσίες και τους αγώνες τους κατά της τυραννίας, είναι απαραίτητο να παρασχεθούν τα εκλογικά δικαιώματα σ’ όλους τους νέους άνω των 18 ετών.

Να τεθούν έγκαιρα οι απόψεις των κομμάτων σε μια πραγ­ματικά πλατιά, δημοκρατική συζήτηση μπροστά στο Λαό και να συγκροτηθεί από τώρα μια προπαρασκευαστική επιτροπή για τον καταρτισμό ενός πρώτου σχεδίου νέου Συντάγματος, με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών τάσεων.

Να αποφευχθεί οποιοδήποτε τετελεσμένο γεγονός ή οποιοσ­δήποτε αιφνιδιασμός που θα μπορούσε να υπονομεύσει το κλί­μα της εθνικής και δημοκρατικής ενότητας που υπάρχει σήμερα. Και να μην επιτραπεί να καλλιεργηθεί στη θέση του η δυσπιστία και ο άμετρος ανταγωνισμός. Το ΚΚΕ (εσ.) πιστεύει ότι και οι εκλογές για Συντακτική και το νέο Σύνταγμα μπορούν να αντι­μετωπισθούν μέσα στο κλίμα της εθνικής αντιδικτατορικής ενό­τητας και να αποτελέσουν έτσι την κοινή αφετηρία για μια νέα φάση στην ιστορική πορεία της Ελλάδας.

Η νέα Βουλή πρέπει να έχει καθολικό και αδιάβλητο κύ­ρος. Και αυτό έχει σαν προϋπόθεση ότι οι εκλογές θα είναι πραγματικά γνήσιες και δημοκρατικά άμεμπτες.



ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
1
Τα μέτρα εκδημοκρατισμού πρέπει να συμβαδίσουν με μια νέα αντιμετώπιση των άμεσων οικονομικών και κοινωνικών προβλη­μάτων του ελληνικού Λαού. Η εθνική κρίση και οι πρόσθετες με­γάλες επιβαρύνσεις που προκύπτουν από αυτήν εντείνουν μια οικονομική κατάσταση δύσκολη, που οι επιπτώσεις της είναι αι­σθητές σε κάθε ελληνική οικογένεια. Η αντιλαϊκή οικονομική πο­λιτική της στρατοκρατίας συμπίεσε αφόρητα το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων. Ο πληθωρισμός, που ευνόησε τα μονοπώλια, εξανέμισε τους μισθούς και τα μεροκάματα. Εξάλλου, το «πά­γωμα» της οικονομίας προκάλεσε οδυνηρές επιπτώσεις σε ολό­κληρους παραγωγικούς τομείς και οδήγησε στην εμφάνιση μα­ζικής ανεργίας και υποαπασχόλησης.
Οσοδήποτε και αν οι ερ­γαζόμενοι κατανοούν τις εθνικές προτεραιότητες και τις λεπτές ισορροπίες που υπάρχουν στη μεταβατική φάση, δεν είναι νοητό να σηκώσουν όλα τα βάρη της εθνικής κινητοποίησης κατά της τουρκικής απειλής και της προσπάθειας για την οικονομική ανασυγκρότηση. Ένα δημοκρατικό μέτρο είναι η δήμευση από ένα όριο και πάνω των τερατωδών κερδών που σημειώθηκαν από επιχειρήσεις και άτομα που συνεργάσθηκαν με τη δικτατο­ρία με τρόπο ιδιαίτερα σκανδαλώδη, ο αναλογικός καταμερι­σμός των βαρών με τη ριζική αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος και την αύξηση της φορολογίας στα είδη πολυτελεί­ας. Απαιτείται η ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος, ο κα­θορισμός ενός ικανοποιητικού ελάχιστου ορίου ημερομισθίων, μισθών και συντάξεων σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή τους, η βαθμιαία εξίσω­ση τους με τις απολαβές των εργαζομένων στις χώρες της ΕΟΚ.

Ίσο μεροκάματο για ίση δουλειά στις γυναίκες και τους νέους, βελτίωση της κοινωνικής ασφάλισης για τους εργαζόμενους τό­σο της πόλης όσο και της υπαίθρου. Είναι ανάγκη να γίνουν θε­τικά βήματα για τη λύση σειράς προβλημάτων των εργαζομένων που σχετίζονται με αυτό που λέγεται ποιότητα ζωής – ώρες και ωράριο εργασίας, συνθήκες εργασίας, μόρφωση, τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση, αναψυχή. Αποτελεσματική προ­στασία των τιμών των αγροτικών προϊόντων, ενίσχυση των συ­νεταιρισμών για την παραγωγή, συγκέντρωση, εμπορία, διακίνηση και επεξεργασία των αγροτικών προϊόντων.
2
Αν στη μεταβατική περίοδο ως τις εκλογές είναι δύσκολο να παρθούν τα θεσμικά μέτρα που επιβάλλονται για τον εκσυγχρο­νισμό, τη δημοκρατική ανασύνταξη της οικονομίας και τον πε­ριορισμό της ληστρικής λαβής που ασκούν πάνω της τα μονοπώ­λια και οι πολυεθνικές εταιρείες, είναι εντούτοις αναγκαίο να διαγραφούν έστω οι τάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.


Το ΚΚΕ (εσ.) προτείνει:
Ι
Να επανεξετασθούν όλες οι μεγάλες συμβάσεις της επταετίας.
II
Να δημιουργηθεί δημόσιος φορέας του τύπου της ΔΕΗ για την παραγωγή, εισαγωγή, διύλιση, εκμετάλλευση και διακίνηση του πετρελαίου.
III
Να ενισχυθούν με εθνικό έλεγχο και μίσθωση των τεχνικών υπη­ρεσιών, από όπου προσφέρονται με καλύτερους όρους, οι έρευνες για την ανακάλυψη και ταχεία αξιοποίηση των κοιτασμάτων πετρελαίου στον εθνικό χώρο.
IV
Να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των υπερκερδών των ξέ­νων μονοπωλίων από τη ληστεία των εθνικών πόρων.
V
Να ενισχυθεί η εγχώρια βιομηχανία με πιστωτικά και δημοσιο­νομικά μέτρα, η βιοτεχνία και η αγροτική παραγωγή.
VI
Να διερευνηθούν οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με τον σοσιαλιστικό κόσμο και τις αδέσμευτες χώρες, πάνω στη βάση μιας πολιτικής ισοτιμίας προς όλες τις κατευθύνσεις.
3
Στο χώρο των κοινωνικών υπηρεσιών, είναι ανάγκη να αναλη­φθούν επείγουσες πρωτοβουλίες, γιατί η δικτατορία αποδιορ­γάνωσε και αποσύνθεσε τα πάντα. Είναι ο χώρος όπου το κρά­τος οφείλει, με δραστήρια θεσμικά και οργανωτικά μέτρα, ν’ ανταποκριθεί στις πιο στοιχειώδεις ανάγκες του Λαού. Είναι ανάγκη να βελτιωθεί ο τομέας της υγείας, των συγκοινωνιών, να μπει σ’ εφαρμογή ένα πλατύ στεγαστικό οικιστικό πρόγραμμα, να ληφθούν μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Το ΚΚΕ (εσ.) προτείνει να δημιουργηθούν σε κάθε τομέα κοινωνικών υπηρεσιών μεικτές επιτροπές από αρμοδίους των αντίστοιχων υπουργείων, ειδικούς επιστήμονες, εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης και των εργαζομένων στους αντίστοιχους το­μείς, για να εισηγηθούν τις επιβαλλόμενες άμεσες λύσεις και στη συνέχεια να καταρτίσουν περισσότερο μακροπρόθεσμα προγράμματα.
4
Το Έθνος έχει, συνείδηση της τραγικής κατάστασης που επικρατεί στο χώρο της παιδείας και σ’ όλες τις βαθμίδες της, όπως και ευρύτερα στο χώρο της κουλτούρας. Και έχει ιδιαίτε­ρη ευαισθησία στην ανάγκη για ραγδαία ανασύνταξη και ανα­γέννηση τους με γενναία μέτρα, έστω μεταβατικού χαρακτήρα.
Πολύπλευρος και ουσιαστικός εκδημοκρατισμός της Ανωτά­της Παιδείας.
Όσον αφορά τη Μέση και Στοιχειώδη Εκπαίδευση, το ΚΚΕ (εσ.) προτείνει να επαναφερθεί σε ισχύ η εκπαιδευτική μεταρ­ρύθμιση του 1964-65, αναθεωρημένη στις αντιδημοκρατικές της διατάξεις και ενισχυμένη με βάση τις σημερινές απαιτήσεις της εκπαίδευσης, σαν απλή αφετηρία, με άμεση προοπτική την κα­θολική μελέτη του προβλήματος για τον ριζικό εκσυγχρονισμό της Παιδείας.
Να εισαχθεί ο θεσμός του καταρτισμού μεικτών επιτροπών του υπουργείου Παιδείας, εκπαιδευτικών, φοιτητών και τελειο­φοίτων του Γυμνασίου, με σκοπό να αντιμετωπισθούν τα επεί­γοντα προβλήματα αυτού του χώρου.
Να κατοχυρωθεί πλήρως η ακαδημαϊκή ασυλία, να θεσμο­ποιηθούν η συνεργασία φοιτητών-καθηγητών και η συμμετοχή των φοιτητών στη διεύθυνση των Ιδρυμάτων.
Να επεκταθεί ο θεσμός της σχολικής αυτοδιοίκησης σε όλα τα σχολεία του κράτους.


Η ΕΘΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΜΑΖΩΝ
Οι μεγάλοι κίνδυνοι που πηγάζουν από το Κυπριακό, η απειλή μιας νέας δικτατορίας, που, όσο κι αν υποχωρεί, εξακολουθεί να υπάρχει, η επιτακτική ανάγκη της εγκαθίδρυσης συγχρονισμέ­νου δημοκρατικού πολιτικού καθεστώτος, κάνουν δυνατή την ύπαρξη μιας ευρύτατης συμμαχίας τάξεων και στρωμάτων, από την εργατική τάξη μέχρι και το ευρύτερο τμήμα της αστικής τά­ξης (κυρίως το μη μονοπωλιακό), που ενδιαφέρονται να απο­κλειστούν οι πιο πάνω κίνδυνοι, να συνεχιστεί και να σταθεροποιηθεί η αποδέσμευση από τα δεσμά του ΝΑΤΟ και της αμερι­κανικής εξάρτησης, να στερεωθεί η δημοκρατική πορεία της χώ­ρας. Επιβάλλεται δηλαδή να διατηρηθεί σε σημαντικό βαθμό η διάταξη των κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων που υπήρχε ακρι­βώς και στον καιρό της δικτατορίας. Αυτός είναι ο λόγος που υποστηρίζουμε τη σημερινή κυβέρνηση Καραμανλή, παρά τη μη συμμετοχή της Αριστεράς σ’ αυτή, ασκώντας ταυτόχρονα κριτι­κή στις αρνητικές πλευρές της πολιτικής της.

Πρέπει παράλληλα να παίρνουμε υπόψη μας τον διαγραφό­μενο καινούργιο συνασπισμό κοινωνικών τάξεων και στρωμά­των και των πολιτικών δυνάμεων που τις εκφράζουν, για μια αντιμονοπωλιακή, αντιιμπεριαλιστική δημοκρατική πορεία, για βαθιές και ριζικές μεταρρυθμίσεις σ’ όλους τους τομείς, που θα κατασφαλίσουν την Εθνική μας Ανεξαρτησία και τη Δημοκρατία και θ’ ανοίξουν το δρόμο προς τον Σοσιαλισμό. Όμως αυτός ο διαγραφόμενος συνασπισμός γύρω απ’ αυτή την προοπτική σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει σ’ αυτή τη φάση να δρα κατά τρό­πο που να στενεύει τον ευρύτερο εθνικό και αντιδικτατορικό συνασπισμό, που είναι αναγκαίος στις σημερινές δύσκολες και λεπτές συνθήκες της χώρας μας.

Γι’ αυτό και το Κόμμα μας αντιτίθεται σε κάθε ενδεχόμενη δημοκοπική και άκαιρη προβολή «υπερεπαναστατικών» συν­θημάτων, που θα οδηγούσαν στη διάσπαση της εθνικής αντιδι­κτατορικής δημοκρατικής ενότητας και θα διευκόλυναν -αντικει­μενικά- όσους κινούνται για μια καινούργια ξενοκίνητη δικτατορία.

Στο βαθμό που θα σταθεροποιείται ένα δημοκρατικό πολιτι­κό καθεστώς, στο βαθμό που το βάρος των δημοκρατικών στοι­χείων θα ενισχύεται μέσα στις ένοπλες δυνάμεις και όσο θα πε­ριορίζονται οι ξένες επεμβάσεις στο εσωτερικό της χώρας τόσο θα υπάρχει η δυνατότητα οι ταξικοί ανταγωνισμοί μέσα στην ελληνική κοινωνία να διεξάγονται χωρίς να φτάνουν στις έσχα­τες μορφές που γνωρίσαμε στο παρελθόν. Μια τέτοια δυνατότη­τα θα την επιδιώξουμε συνειδητά.

Αυτό προϋποθέτει ότι η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας θα γίνε­ται σεβαστή από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, και φυ­σικά και από το Κόμμα μας, κι ότι όλοι από κοινού θα περι­φρουρούμε τη δημοκρατική διαδικασία και θα αγρυπνούμε απέναντι σε κάθε νέα υποτροπή της ανωμαλίας. Κάτω από το πρίσμα και την πείρα της 21ης Απριλίου 1967, διακηρύσσουμε ότι, απέναντι σε κάθε νέα απόπειρα επιβολής δικτατορικού κα­θεστώτος, ο Λαός ενωμένος δικαιούται να υπερασπίσει τη Δη­μοκρατία με όλα τα μέσα.

Τέλος, το ΚΚΕ (εσ.) θα συμβάλει ιδιαίτερα στη δημοκρατική πορεία της χώρας και με την επεξεργασία ενός Ελληνικού Δρό­μου προς το Σοσιαλισμό, τέτοιου που θα εξασφαλίζει τη συγκα­τάθεση της εργατικής τάξης και των εργαζομένων στην πόλη και την ύπαιθρο, όσο και ευρύτατων μεσαίων στρωμάτων της ελλη­νικής κοινωνίας.


Η δραστήρια συμμετοχή του Λαού
2
Σ’ αυτή τη μεταβατική φάση προς την εγκαθίδρυση και τη στε­ρέωση της Δημοκρατίας, οι μάζες δεν μπορούν να είναι -και δεν είναι- παθητικοί θεατές. Είναι σε θέση να επηρεάζουν την εξέ­λιξη των πραγμάτων και πρέπει να αγρυπνούν απέναντι στον κίνδυνο να θελήσουν οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές, είτε εξωθώ­ντας την Τουρκία σε στρατιωτική πίεση, ακόμα και σε επιθετικό πόλεμο, κατά της Ελλάδας, είτε οργανώνοντας με εσωτερικές δυνάμεις συνωμοσίες, να ανακόψουν τη σημερινή εθνική και δη­μοκρατική πορεία.

Το ΚΚΕ (εσ.) καλεί όλο τον ελληνικό Λαό να εργαστεί στην πιο πλατιά ενωτική βάση. Αριστεροί, Κεντρώοι και Δεξιοί Πα­τριώτες αντάμα, για να προωθήσει παντού, με τη δημοκρατική του κινητοποίηση, τα ώριμα στη γενική συνείδηση αιτήματα που διαγράφονται παραπάνω, να αναπτύξει την πιο πλούσια δρα­στηριότητα και πρωτοβουλία στις οργανώσεις τους στους τό­πους δουλειάς, στις γειτονιές, σε διάλογο με την κυβέρνηση ή τις τοπικές αρχές, για να κάμψει τα εμπόδια που χουντικά ή γρα­φειοκρατικά στοιχεία φέρνουν στις δημοκρατικές λύσεις και να εξασφαλίσει ώστε η είσοδος στον δημοκρατικό δρόμο να είναι οριστική και αμετάτρεπτη.

Το ΚΚΕ (εσ.) απευθύνεται στους εργάτες, υπαλλήλους, αγρότες, διανοούμενους, επαγγελματίες, βιοτέχνες, στη νεολαία, στις γυναίκες: Δημοκρατία θα πει όλο και πιο δραστήρια συμ­μετοχή του Λαού στα κοινά. Το μάθημα από την εφτάχρονη τυ­ραννία ήταν πως επιδιώχθηκε με όλα τα μέσα -και τα πιο απάν­θρωπα- να διωχτεί ο Λαός από το προσκήνιο, ο πολίτης να γίνει υπήκοος και υπάκουος. Η εγγύηση για τη νέα δημοκρατική πο­ρεία είναι η συμμετοχή του Λαού, η ενεργοποίηση των δυνάμεων του. Η γνώση των προβλημάτων, η πλήρης του ενημέρωση, ο έλεγχος της δημόσιας ζωής και της ηγεσίας και, βαθμιαία, η συμμετοχή του στα κέντρα λήψεως των αποφάσεων. Όλα αυτά ο Λαός πρέπει να παλέψει για να τα κατακτήσει.


Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ: ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ
1
Η Αριστερά διαδραματίζει ένα μεγάλο ρόλο στις σημερινές εξε­λίξεις. Έρχεται από μακριά φορτωμένη πλούσια θετική και αρ­νητική πείρα και πηγαίνει μακριά. Βγαίνει μέσα από την αντί­σταση, με βαριά συμμετοχή στους αγώνες, το μαρτύριο και τις θυσίες του Έθνους. Το ΚΚΕ (εσ.), ανιχνεύοντας για την Ελλάδα τους πλατιούς ορίζοντες της προχωρημένης Δημοκρατίας και του Σοσιαλισμού, στέλνει σήμερα το μήνυμα του: Πανεθνική ενότητα για μια καινούργια δημοκρατική προοπτική.

Το ΚΚΕ (εσ.) σάλπισε από νωρίς τις ιδέες του εκσυγχρονι­σμού και της ανανέωσης της εθνικής μας ζωής, του εκσυγχρονι­σμού και της ανανέωσης της ίδιας της Αριστεράς, για να μπορέ­σει να καταστεί αποτελεσματικό όργανο της μεγάλης δημοκρα­τικής μεταλλαγής που χρειάζεται η χώρα. Σ’ αυτή την κατεύ­θυνση, το ΚΚΕ (εσ.) συγκεντρώνει στους κόλπους του, με οδηγό τη Μαρξιστική-Λενινιστική θεωρία, στην πιο πλούσια, αυθεντι­κή και δημιουργική της έκφραση, τις πιο φωτισμένες και φρέσκιες δυνάμεις του ελληνικού εργατικού κινήματος – πρωτοπό­ρους εργάτες, αγρότες, φοιτητές, διανοούμενους. Ξένο προς κά­θε επαναστατικό «βερμπαλισμό», κόμμα αληθινά ανεξάρτητο και αυτόνομο -δηλαδή υπεύθυνο απέναντι στην εργατική τάξη και το Λαό μας-, πιστό στις καλύτερες παραδόσεις του διεθνούς εργατικού κινήματος, το ΚΚΕ (εσ.) χαράζει, μια δημοκρα­τική πολιτική και μια δημοκρατική προοπτική, έναν ελληνικό δρόμο για τη Δημοκρατία, την Ανεξαρτησία και το Σοσιαλι­σμό, που αντανακλά τις ρεαλιστικές δυνατότητες και τις ελπίδες των εργαζομένων της πατρίδας μας.

2
Η κατάσταση στο χώρο της Αριστεράς, και ιδιαίτερα της Κομ­μουνιστικής Αριστεράς, είναι δύσκολη. Η διάσπαση του ελληνι­κού κομμουνιστικού κινήματος σε δύο κόμματα και άλλες τά­σεις είναι γεγονός πραγματικό, που πήγασε από πραγματικές αιτίες. Και δεν μπορεί να υπερνικηθεί αν δεν λυθούν τα ιδεολο­γικά, πολιτικά και οργανωτικά προβλήματα που οδήγησαν σ’ αυτήν. Στο μεταξύ όμως, επειδή υπάρχουν κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, ολοφάνερη είναι η ανάγκη και η απαίτηση του Λαού να βρουν οι δυνάμεις της Κομμουνιστικής Αριστεράς, και ευρύτερα, την κοινή γλώσσα για να αντιμετωπί­σουν μαζί, μέσα απ’ την ενότητα στη δράση -την πιο απλή, δηλα­δή, μορφή ενότητας-, τα μεγάλα προβλήματα αυτής της ώρας. Το ΚΚΕ (εσ.) έχει άξονα της πολιτικής του αυτή την κατεύθυνση.
Για το σκοπό τούτο έχει εγκρίνει την πρωτοβουλία του Ηλία Ηλιού για ανασύσταση της ΕΔΑ. Η νέα ΕΔΑ, μέσα στις σημερινές συνθήκες, κατά τη γνώμη μας, πρέπει να είναι ένας συνασπι­σμός -μια συμμαχία- των δυνάμεων της Αριστεράς -Μαρξιστι­κής και μη- και γι’ αυτό πρέπει να λειτουργεί πάνω στις αρχές της ισοτιμίας – ομοφωνίας αυτών των δυνάμεων. Το ΚΚΕ (εσ.) είναι έτοιμο να καθίσει γύρω από ένα τραπέζι για να λυθούν από κοινού όλα αυτά τα προβλήματα. Η προοπτική άλλωστε των εκλογών επιβάλλει να γίνει αυτό στο συντομότερο χρονικό διάστημα.
3
Πέρα από τη Μαρξιστική Αριστερά, διαμορφώνονται ρεύματα που εμπνέονται από αριστερές ιδέες και προβάλλουν με ριζο­σπαστικές τάσεις στην πολιτική σκηνή της πατρίδας. Το ΚΚΕ (εσ.) απλώνει το χέρι προς όλες αυτές τις δυνάμεις με σκοπό την εξασφάλιση μιας πλατύτερης συνεργασίας τους, στη βάση των κοινών προγραμματικών τους σημείων για το σήμερα και για το αύριο της πατρίδας μας. Δεν τις βλέπει αυτές τις δυνάμεις σαν ανταγωνιστικές. Εφόσον υπάρχουν και επηρεάζουν μάζες, αντανακλούν τάσεις της ελληνικής κοινωνίας που είναι απαραί­τητο να συνυφανθούν σε μια κοινή πορεία.


ΤΟ ΚΚΕ (ΕΣ.) ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Μέσα στις πιο μαύρες ώρες της στρατοκρατικής τυραννίας, το ΚΚΕ (εσ.) ατένιζε με αισιοδοξία τη δημοκρατική καμπή που ερ­χόταν με αναπότρεπτα βήματα. Με την ίδια αισιοδοξία ατενίζει και το αύριο της Δημοκρατίας. Αυτή η χώρα έχει απέραντες δυνάμεις. Και σήμερα βρίσκεται στην αυγή μιας νέας ανάτασης. Οι απλοί άνθρωποι της πατρίδας μας δονούνται από την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής. Μπορούν να την κατακτήσουν όταν η ορ­μή της ψυχής τους ανταμώσει με την ώριμη, αγωνιστική πολιτι­κή σκέψη και στρατευθούν ενωμένοι, Αριστεροί, Κεντρώοι και Δεξιοί, στην κοινή προσπάθεια να δώσουμε στην Ελλάδα τους προοδευτικούς δημοκρατικούς θεσμούς που έχει ανάγκη και στους εργαζομένους τη δυνατότητα να παλέψουν για να κατα­κτήσουν τη θέση που τους ανήκει.
Να εγγυηθούμε τη δημοκρατική διαδικασία.
Να φράξουμε με τον αγώνα μας κάθε απόπειρα καινούργιας στρατοκρατικής επιβουλής.
Για να κυβερνά τον τόπο μας η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας.
Να διαμορφώνεται η εθνική μας πορεία κατά τη θέληση της πλειοψηφίας του Λαού.
Η Ελλάδα μπορεί να βαδίσει σ’ ένα καινούργιο Δημοκρατικό Αύριο.
πηγή

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τι επαγγέλλεται ο Κώστας Μπακογιάννης;

ο ΣΕΒ έχει τις λύσεις όπως κι ο Κούλης